Hoe blijft onze samenleving overeind in tijden van onzekerheid, ontwrichting en spanning? Wat vraagt dat van democratie, van professionals, van gemeenschappen en van ons moreel kompas?
Tijdens het Werkcongres Maatschappelijke Weerbaarheid – Democratie, Zingeving, Moraliteit brengt de Christelijke Hogeschool Ede bestuurders, onderwijsprofessionals, onderzoekers, maatschappelijke organisaties en overheden samen om deze vragen gezamenlijk te verkennen.
Niet vanuit techniek of crisisplanning, maar vanuit de maatschappelijke en morele dimensie van weerbaarheid: hoe blijven mensen, instituties en gemeenschappen handelingsbekwaam, rechtvaardig en verbonden wanneer het erop aankomt?
Heb je vragen over het werkcongres mail dan naar maatschappelijkeweerbaarheid@che.nl
Waarom dit congres?
De aandacht voor maatschappelijke weerbaarheid neemt nationaal en lokaal toe. Overheid, maatschappelijke organisaties, bedrijven, professionals en burgers staan voor de gezamenlijke opgave om voorbereid te zijn op uiteenlopende vormen van ontwrichting, terwijl democratische waarden, vertrouwen en menselijke waardigheid onder druk kunnen komen te staan. Weerbaarheid gaat daarbij niet alleen over paraatheid, maar over de vraag hoe een samenleving functioneert wanneer het erop aankomt.
Dit werkcongres richt zich op maatschappelijke weerbaarheid als een gedeelde verantwoordelijkheid. Niet vanuit militaire paraatheid of technische veiligheid, maar vanuit de kracht van mensen, beroepspraktijken en gemeenschappen. Centraal staat hoe professionals, bestuurders en burgers in het dagelijks handelen vormgeven aan weerbaarheid binnen zorg, onderwijs, journalistiek, bestuur en maatschappelijke initiatieven.
Weerbaarheid ontstaat niet uitsluitend door zelfredzaamheid of overheidsingrijpen, maar juist in relaties, vertrouwen en gedeelde waarden. Daarom staat tijdens het congres de versterking van maatschappelijke zelforganisatie en lokale veerkracht centraal, evenals de democratische en morele weerbaarheid van instituties. Ook is er aandacht voor bronnen van betekenis, moraal en zingeving die mensen en gemeenschappen helpen stand te houden onder druk.
Het werkcongres biedt ruimte voor verdieping, dialoog en gezamenlijke verkenning van deze opgave, met het oog op leren, samenwerken en het zetten van vervolgstappen.
Programma in hoofdlijnen
Het congres kent een dynamische opzet met keynotes, parallelle sessies, netwerkmomenten en ruimte voor co-creatie en gezamenlijke reflectie.
Keynote speakers:
- Gijs Tuinman, staatssecretaris van Defensie
- Pieter-Jaap Aalbersberg, voormalig Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV)
Enkele experts van de CHE zullen daarnaast hun inzichten en ervaringen delen en in gesprek met elkaar over Maatschappelijke weerbaarheid. Na de plenaire opening zijn er verschillende soorten sessies waar deelnemers met elkaar aan de slag gaan met vraagstukken die binnen hun organisaties en instellingen spelen.
Sessies
Tijdens het werkcongres wordt gewerkt met verschillende typen sessies, waaronder interactieve workshops, dialoogsessies, belevingsgerichte werkvormen en kennisuitwisseling. De sessies bieden ruimte voor verdieping, gezamenlijke reflectie en het verkennen van concrete maatschappelijke en bestuurlijke vraagstukken rond weerbaarheid.
Naast de inhoudelijke sessies is er gedurende de dag ook ruimte voor ontmoeting en netwerkbijeenkomsten, om ervaringen uit te wisselen en nieuwe verbindingen te leggen.
Hieronder staat alvast een selectie van sessies die tijdens het congres worden aangeboden. Het volledige programma volgt in aanloop naar het congres.
Weerbare lokale democratie werken met de civiele weerbaarheidstool
In deze interactieve sessie gaan deelnemers aan de slag met een prototype dat helpt om democratische veerkracht lokaal te versterken. Hoe blijft de democratie functioneren onder druk?
Moreel beraad in de praktijk
Hoe helpt moreel beraad bij zorgvuldige besluitvorming wanneer belangen botsen en emoties oplopen? Deelnemers ervaren hoe morele reflectie bijdraagt aan maatschappelijke weerbaarheid en professioneel handelen onder druk.
Sociale kaart voor noodsituaties wie staat waar voor wie klaar
Ontwerp samen een sociale kaart van steunpunten, buurtcentra, kerken en maatschappelijke initiatieven. Deze sessie laat zien hoe lokale netwerken cruciaal zijn voor maatschappelijke weerbaarheid.
Journalistieke wargame ethische keuzes onder druk
In deze interactieve simulatie stappen deelnemers in de rol van journalisten tijdens een maatschappelijke crisis. Welke keuzes maak je wanneer snelheid, veiligheid, waarheid en verantwoordelijkheid botsen? Een sessie over persvrijheid, ethiek en democratische weerbaarheid.
Werkplaats Maatschappelijke Weerbaarheid
Maatschappelijke weerbaarheid roept niet alleen praktische en bestuurlijke vragen op, maar ook morele en existentiële. Wat betekent weerbaarheid wanneer kwetsbaarheid onvermijdelijk is? Welke waarden, overtuigingen en vormen van bezinning helpen mensen en gemeenschappen stand te houden onder druk? In deze sessie verkennen deelnemers, vanuit een brede filosofische en levensbeschouwelijke invalshoek, welke reflectie nodig is rond maatschappelijke weerbaarheid en of een gezamenlijke werkplaats hiervoor van waarde kan zijn.
Netwerkleiderschap in tijden van crisis
Complexe maatschappelijke opgaven vragen om samenwerking tussen vele partijen. Hoe kom je tot gedeeld belang, voorkom je vertraging en houd je iedereen betrokken wanneer de druk toeneemt?
U kunt rekenen op een dynamisch programma met keynotes, parallelsessies, netwerkmomenten en ruimte voor gezamenlijke verkenning en co-creatie.
Heb je vragen over het werkcongres mail dan naar maatschappelijkeweerbaarheid@che.nl
